Obowiązek alimentacyjny obciąża osobę zobowiązaną, w szczególności krewnych w linii prostej (dziadkowie - rodzice - dzieci) bądź (dzieci - rodzice - dziadkowie), jak również rodzeństwo, a polega na dostarczaniu na rzecz uprawnionego skonkretyzowanych świadczeń na zapewnienie:
a) środków utrzymania - należy przez to rozumieć (wyżywienie, odzież, opiekę medyczną, opłaty związane z lokalem mieszkalnym);
b) środków wychowania - występuję jedynie w stosunku do dzieci - realizacja tych świadczeń powinno następować, zgodnie z wolą ustawodawcy "w miarę potrzeb" w odpowiedniej relacji do wieku, uzdolnień oraz woli dziecka (przede wszystkim koszty związane z zajęciami dodatkowymi).
Obowiązek alimentacyjny przybiera najczęściej postać świadczenia pieniężnego, jednak jego wysokość nie pozostaje w oderwaniu od rzeczywistości. Zakres obowiązku alimentacyjnego (wysokość świadczenia) uzależniona jest od dwóch czynników: usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego podlegają każdorazowej ocenie sędziego, który ocenia przedłożone przez uprawnionego twierdzenia oraz wnioski dowodowe, nie tylko co do ich autentyczności, ale również ze względu na celowość ich ponoszenia. W stosunku do dzieci usprawiedliwione potrzeby pozostają w stałej korelacji ze stopą życiową rodziców. Ma to istotne znaczenie w przypadku, kiedy zobowiązany rodzic posiada znaczny majątek, a także uzyskuje wysokie dochody. Nie mniej nawet jeżeli zobowiązany do świadczenia alimentacyjnego uzyskuje niskie dochody, zgodnie z przyjętym w orzecznictwie poglądem zobowiązany jest dzielić z dzieckiem tym dochodem.
Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego są drugim czynnikiem wpływającym na wysokość świadczenia alimentacyjnego, o ile jasne pozostają kwestie związane z ustaleniem wysokości posiadanego przez zobowiązanego majątku, o tyle warto przeanalizować kwestię możliwości zarobkowych.
Pamiętać należy, że przy ocenie możliwości zarobkowy nie są brane tylko i wyłącznie faktyczne dochody zobowiązanego z tytułu wykonywanej pracy, ale możliwości, które są oceniane przez sąd również przez pryzmat wykształcenia zobowiązanego, jego cech charakteru (zaradności) doświadczenia, wcześniejszych zarobków, aktualnych możliwości znalezienia pracy, a także możliwości pozyskiwania dochodu z innych źródeł (wynajem domu, mieszkania). Szeroka ocena możliwości zarobkowych zobowiązanego przeciwdziała praktyce, polegającej na celowym zaniżaniu przez zobowiązanego wartości uzyskiwanego dochodu.
W procesie o alimenty, które nie były zasądzone we wcześniejszym orzeczeniu (np: wyrok rozwodowy) postępowanie dowodowe zmierza do ustalenia zakresu obowiązku alimentacyjnego w oparciu o uzasadnione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego.
Natomiast, w sprawie, której celem jest zmiana orzeczenia (podwyższenie lub obniżenie alimentów) sąd przy orzekaniu bierze pod uwagę nie tylko powyższe czynniki, ale również fakt, czy nastąpiła zmiana stosunków, a więc, czy od momentu ustalenia obowiązku alimentacyjnego wystąpiła zmiana na tle, któregokolwiek z tych czynników dotyczących uprawnionego lub zobowiązanego.
Takie zmiany dotyczyć będą zatem:
- wzrostu uzasadnionych potrzeb uprawnionego (wraz z wiekiem dziecka),
- obniżenia możliwości zarobkowych lub majątkowych zobowiązanego (utrata prawa do wykonywania zawodu, kalectwo),
- zniesienie obowiązku alimentacyjnego, na skutek osiągnięcia przez dziecka pełnoletności i niekontynuowania dalszej nauki.
Na koniec warto wskazać, iż świadczenie alimentacyjne nie jest ograniczone jedynie do świadczenia pieniężnego. Obowiązek alimentacyjny może być wykonywany przez zobowiązanego poprzez osobiste starania o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz